Bảo tàng điêu khắc Chăm

Lịch sử bảo tàng điêu khắc Chăm

Từ những năm cuối thế kỷ XIX, việc thu thập những tác phẩm điêu khắc Chăm bắt đầu được thực hiện bởi những người Pháp yêu ngành khảo cổ học, đặc biệt là các nhà nghiên cứu làm việc cho Trường Viễn Đông Bác Cổ của Pháp (L' École Francais d' Éxtrême - Orient, viết tắt là EFEO) và những đồng nghiệp Việt Nam. Sang đầu thế kỷ XX, một số hiện vật điêu khắc Chăm đã được chuyển đi Pháp, một số khác được chuyển ra Bảo tàng tại Hà Nội và Bảo tàng tại Sài Gòn, nhưng phần nhiều những tác phẩm tiêu biểu vẫn còn để lại tại Đà Nẵng.

Ý tưởng về xây dựng ở Đà Nẵng một nhà bảo tàng cho các tác phẩm điêu khắc Chăm đã manh nha từ năm 1902 với một đề án của Khoa Khảo cổ của EFEO. Quá trình xây dựng đề án và vận động để đề án được thực hiện có sự đóng góp lớn của Henri Parmentier (1871 - 1949), chuyên gia khảo cổ của EFEO, một trong những người tiên phong có đóng góp quan trọng trong việc sưu tầm, nghiên cứu di sản văn hóa Chăm. Tòa nhà đầu tiên của Bảo tàng Điêu khắc Chăm được khởi công xây dựng vào năm 1915, hoàn thành trong năm 1916 và chính thức mở cửa đón khách tham quan vào đầu năm 1919.

Bảo tàng điêu khắc Chămpa được xây dựng từ năm 1915 dưới sự bảo trợ của Viện nghiên cứu Viễn Ðông Pháp tại Việt Nam. Năm 1936, Bảo tàng được mở rộng thêm và chính thức khánh thành vào năm 1939.

Bảo tàng điêu khắc Chămpa xây phỏng theo mô típ của các kiến trúc Chămpa, khối nhà trưng bày màu trắng có đường nét trang trí tuy nhỏ nhưng đơn giản và duyên dáng.

Hiện nay bảo tàng trưng bày khoảng 300 tác phẩm điêu khắc nguyên bản bằng chất liệu sa thạch, số ít là đất nung được sưu tập từ các đền, tháp Chàm nằm rải rác ở miền Trung từ Quảng Bình đến Bình Thuận. Ðấy là những đài thờ và các phù điêu trang trí trên các kiến trúc. Chúng được trưng bày trong 10 phòng mang tên các địa phương có hiện vật được phát hiện. Kiến trúc có niên đại từ thế kỷ 5 đến thế kỷ 15 theo chế độ mẫu hệ "Mother of the country".